Valse vrienden, wie kent ze niet? We zijn als beginnende Engels-gebruikers allemaal wel eens in de val getrapt van ‘dat klinkt hetzelfde, dan zal het wel hetzelfde betekenen!’ Om vervolgens doodleuk het Nederlandse ‘dapper’ met het Engelse ‘dapper’ (= keurig) te vertalen, en er later achter te komen dat dit toch echt twee verschillende begrippen zijn.
We spoelen vooruit naar het volwassen, werkende leven. Ook nu komen we nog genoeg valse vrienden tegen, maar die zijn dan toch wel van een ander kaliber. Neem nu het veelvoorkomende gebruik van ‘qualify’ als vertaling voor ‘kwalificeren’. Ik vermoed dat deze vertaling op een gegeven moment niet meer als fout zal worden gezien door overvloedig gebruik door Nederlandssprekenden en Engelse lezers die dit aanvaarden. Ze kunnen tenslotte uit de context opmaken wat er eigenlijk bedoeld wordt. Dunglish is immers een internationaal bekend begrip, al is dit voorbeeld natuurlijk niet zo grappig als de gemiddelde inhoud van I Always Get my Sin. Toch blijf ik nog even strijden voor correct gebruik.
Toen ik nog vertaal-guppie was, vertaalde ik ‘kwalificeren’ ook nagenoeg blindelings als ‘to qualify’. Het juridisch woordenboek stelde dit immers voor, dus wie was ik om daar tegenin te gaan? Bovendien kwam ik deze vertaling regelmatig tegen in vertalingen die ik nakeek. Enter mijn Engels-als-moedertaal-hebbende vertaalleermeester: hij leerde mij dat er wel degelijk een verschil bestond tussen de twee. Zoals de meesten van ons weten, wordt ‘kwalificeren’ buiten sport- of scholingscontext gebruikt om aan te geven dat het onderwerp tot een bepaalde soort of categorie behoort. Bijvoorbeeld:
De persoon wordt als betrokkene gekwalificeerd.
Onze valse vriend ‘qualify’ wordt echter gebruikt om de kracht of betekenis van een woord te beperken, zoals in:
I must qualify my criticism by adding that he actually performed well.
Een Engelse lezer zal dus vreemd opkijken als deze term verschijnt op een plek waar hij of zij juist ‘to classify’ of ‘to consider’ zou gebruiken. Zo ook dus mijn eerdergenoemde mentor op vertaalgebied.
Het Baader-Meinhof-fenomeen maakt sindsdien dat ik overal ‘qualify’-varianten zie die eigenlijk varianten van ‘classify’ of ‘consider’ zouden moeten zijn. Of houd ik vast aan een ouderwetse gedachte en moet ik gewoon maar mee in de flow van de continue verandering van taal? Dat blijft natuurlijk het grote vraagstuk, en de tijd zal het leren. Vooralsnog qualify ik mijn mening echter nog niet, want dat is toch wel taalprofessional eigen.
Terug naar overzicht